КӨНЕРГЕН СӨЗДЕРДІҢ МАҒЫНАСЫ

Қыз-қырқын- қырқын күңнен туған қыз.
Абысы-ажын. Негізінде абысын ағайынды адамдардың әйелі.
Ажын- аталас туыстың әйелдері.
Кейде абысын қайын ағаның әйелі, ажын қайын інісінің әйелі деген де бар.
Бала- шаға.Бала бәйбішеден туған бала, шаға тоқалдың балалары.
Қазақта бәйбішенің ауылы мен тоқалдары ауылдары бөлек-бөлек болған.
Сондықтан амандасқанда:» бала-шаға аман ба?- деп сұрайды.
Мал-жан аман ба?,- деп сұрағаны, төрт түлік мал мен отбасынның адамдары (жандары) аман-сау ма?- дегені.
Кедей-кепшік, кедей малы жоқ адам, кепшік күн көрісі төмен жалшы. Кепшік деп теріден жасалған ұрмалы аспапты да айтады.
Қу тақым-әйелі қайта-қайта өлген не қатынмен жиі ажырасқандарды айтады. Олар қалыңмалға қоса «үй сынығы» деген үстеме кәдені қосады.
Әйтпесе, қыздың ата-анасы:»Шүйке бас шақ келмеген қу тақымға, қыз бермейміз «-деп шіренеді.
Ертеде үйді «кетек» деп атаған, иттің үйшігіде солай аталады.
Іргенек- киіз үйдің есігі бар да, сықырлауығы жоқ кезде іргенек жасалады.
Биіктігі 1метр, ені есіктің көлденіндей ағаш шарбақ, үй іші бір жаққа кететін болса, мал кірмесін деп, оны есікке көлдеңенінен қоя салады.
Қалжуыр-есікті іштен бекітетін тиек.
«Тышқан ініне кіре алмай жүр, құйрығына қалжуыр байлапты» деген сөз бар.
Сыптығыр- уық қап.
Байтаба- түйе, ешкінің жүнінен тоқылған шұлғау.
Жұрын- иленген терінің қалдығы.
Түрме- белбеу.
Райхан Матаева