Көктемде көрші халықтың “Алып кеме алысқа тартады” деген әйгілі мақалын еске алып, жазғанымыз бар. Бірақ, жаз айында MSC GRANDIOSA кемесімен Жерорта теңізіне саяхатқа шығу ойымызға да кіріп шықпаған. Міне, соның орайы келіп, бірқатар алып елдердің портты қалаларында болудың сәті түсті. Әңгіме — ол шаһарлар турасында емес, су көлігі жайында.![]()
Біз мінген лайнерді француздар екі жыл ішінде жасап, 2019 жылы теңіз саяхатына беріпті. Жаңа, еңселі, жанға жайлы барлық жағдайлар жасалған алып кеменің кіндік шешесі (ондай да ырым бар екен) әйгілі Софи Лорен екендігін саяхатшылар біле бермейді. MSC Grandiosa бірінші сапарын 2019 жылғы 10 қарашада Гамбургтен Генуяға жасапты. Лайнердің ұзындығы — 332 метр, ені — 43 метр, су ығыстырымы — 181 541 тонна, сыйымдылығы — 6334 адам, жалпы, 17 түрдегі 2421 каютасы, мүмкіндігі шектеулі азаматтарға 60 каютасы, театры, ресторандары, бассейндері, оқу-жаттығу залдары бар. Күндіз-түні 1704 қызметші еңбек етеді.
Спорт алаңдары, ересектерге, балалар мен жастарға арналған ойын-сауық орындары, ем қабылдау бөлмелері ашылған, тағы басқа да мүмкіндіктері бар. Заманауи технологиялық жабдықтармен қамтылғаны соншалық, кірпияз жолаушының өзі мін табуы екіталай.
Шындығын айтқанда, қайық, катер, әскери, су асты, жүк кемелері туралы кітаптардан оқығанымыз болмаса, көпшілігіміздің су көлігі жөнінде ақпарымыз мол емес екенін мойындағанымыз жөн. Сондықтан, су көлігінің жаңа үлгісі инновациялар көрмесіндей бізді кәдімгідей таң қалдырғаны рас. Мұндайда атам қазақ: “Түйенің де төресі бар” деуші ме еді, қалай?
Қазір дүние жүзінде 200 жуық лайнер бар көрінеді.
Иә, осыдан он жыл бұрын құрылған Инкрузес — inCruises компаниясы (оның басында Франк Дж. Кодина и Майкл Хатчисон сынды кәсіпкер-визионерлер тұр) көп саяхатшыларды жұмысқа тарта бастайды. Соның ішінде, жер көріп, ел танығысы келген біздің жерлестеріміз де баршылық.
Біз жұртқа ілесіп, оларды және олармен серіктес өзге компанияларды жапа-тармағай жарнамалаудан аулақ екенімізді бірден ескертеміз.
Керісінше, өз еліміздегі туризмді дамытуда осындай тың идея, өзара тиімді үлгі ұсынатын (әрине, құрлықта) іскер адамдарға мұқтаж екенімізді қоғамның талқысына салғымыз келеді.
Елімізде жалғыз Каспийден өзге теңіз болмаған соң, көрші мемлекеттер аумағы арқылы Қара теңіз порттарына жүк жеткіземіз. Тиімді тасымал түрі ғой. Оның үстіне, Қазақстанда Кеме қатынасы жөніндегі халықаралық конвенцияны ратификациялаған.
Қазір әлемде мұхиттар мен теңіздерде алып кемелер, заманауи лайнерлер миллиондаған туристер мен жолаушыларға сапалы қызмет көрсетуде.
Ал, біздің еліміз аумағы жағынан дүние жүзінде тоғызыншы орынды иеленгені белгілі. Заман озар, кеме құрылысымен айналысатын да уақыт келер. Дәл қазіргі кезде негізінен әуе және жол қатынасы бойынша қағаз жүзінде емес, нақты істер арқылы серпіліс және табыс әкелетін мемлекеттік жобаларды қолға алатын кез келді деп ойлаймыз. Оған ғылым мен цифрлық технологияның ең озық жаңалықтарын бірден енгізуге басымдық беру керек.
Одан да маңыздысы — келушілерді таң қалдыратындай сапалы қызмет көрсету. Өйткені Орталық Азияда туризм бағытында жетекші орын үшін бәсеке жыл сайын арта бермек. Ал, Ұлы дала елінде дүние жүзі туристерін қызықтыратын маңызды обьектілер мен тарихи орындар, ежелгі қалалар, көркем де көрікті табиғи ескерткіштер, таңғажайып мекендер жеткілікті. Бүкіл әлемді таңқалдыруға мүмкіндік бар.
Дархан МЫҢБАЙ
