Гендерлік саясат әйелдерге тең қол жетімділікті және өмірдің барлық салаларына қатысуды қамтамасыз етуі қажет. Қазақстан Республикасындағы гендерлік саясаттың негізгі принциптері ерлер мен әйелдер үшін Қазақстан Республикасы Конституциясымен кепілдендірілген тең құқықты және бостандықты орнатады. Гендерлік теңдік саясатының алға жылжуы үшін әйелдерге саяси, экономикалық және қоғамдық өмірге араласу қажет. Демократиялық, зайырлы және құқықтық мемлекетті бекітуде қазақстан әйелдерінің рөлі ерекше. Жамбыл облысында мемлекеттік қызметтегі басшылық лауазымдардың 30,9% әйелдер атқарады.
Қоғамның қай саласын болсын, әйелдер қауымынсыз елестету әсте мүмкін емес. Белсенді қыз-келіншектер билікте де, бизнесте де ер азаматтармен қатар иық тірестіріп, табысты еңбек етіп келеді. Сонымен қатар, нәзік жанды арулар сайлаушылардың да сеніміне ие болып, жергілікті мәслихаттың мінберлерінен маңызды мәселелерді көтеріп жүр.
Бүгінгі таңда мемлекеттік қызметшілердің 47,2% (1992 адам) үлесін әйел азаматтары құраса, оның басшылық лауазымдағы 30,9%-ды (350 адам) құрап отыр. Бұл көрсеткіш өткен кезеңдермен салыстырғанда едәуір ұлғайған. Мәселен, 2023 жылы 25%, 2024 жылы 25,3% құраған.
Облыс бойынша мәслихаттағы 210 депутаттың 21% әйелдерге тиесілі болса, облыстағы 4 басқарманы, 6 ауылдық округті нәзік жандылар басқарып келеді. Бүгінде 5 ауданда әкім орынбасары қызметін атқарып отырған әйел азаматтары табысты қызмет атқаруда.
Әйелдер арасында кәсіпкерлікті қолдау мақсатында гранттар мен жеңілдіктер ұсынылып, бизнес бастауға қажетті тренингтер, қаржылық және маркетингтік білім беруге бағытталған бағдарламалар жүзеге асырылуда. Осындай қолдаулар арқылы қолынан іс келетін жандарды шағын және орта бизнеске, кәсіпкерлікті дамыту мен жұмыспен қамтудың белсенді шараларына тартуға баса назар аударылуда.
Бұл бағыттағы жұмыстар нәтижесіз де емес. Мысалы, көптеген қыз-келіншектер 2024-2029 жылдарға арналған еңбек нарығын дамытудың тұжырымдамасының шарапатын көріп отыр.
2025 жыл басынан бері 33344 әйел жұмыспен қамтудың белсенді шараларына тартылса, оның 18128 адам ваканттық жұмыс орындарына орналасып, 1688 әйел онлайн оқытуға жазылды. 1638 түлек «Жастар практикасы» бойынша еңбек жолын бастады. 365 әйел әлеуметтік жұмыс орындарына жолданып, 6009 адам ақылы қоғамдық жұмыстарға тартылды.
Сонымен қатар, 16 әйел «Ұрпақтар келісім шарты», 896 әйел «Күміс жас», 633 әйел «Алғашқы жұмыс орны» және 2 514 әйел «Бастау-Бизнес» жобалары аясында еңбек дүбіріне араласты.
Өңірде жұмыс жасап тұрған 118621 шағын және орта бизнестің 48%-ын нәзік жандылар басқаруда.
Гендерлік саясатты қолдау мақсатында, гендерлік теңдікті қамтамасыз ету мақсатында облыс әкімдігі жанындағы әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия мен «AMANAT» партиясы облыстық филиалы жанынан құрылған Әйелдер қанаты нәтижелі жұмыс атқарып келеді.
Сонымен бірге, облыста әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау, әйелдер құқығын арттыру және психологиялық, құқықтық кеңестер беру мақсатында Тараз қаласы, Байзак, Жамбыл, Жуалы аудандарында Отбасын қолдау орталығы ашылып, өз жұмысын атқаруда. Осындай орталықтар жыл соңына дейін барлық аудандарда ашылатын болады.
Аталған бағыттағы шаралар алдағы уақытта жүйелі жалғасын табады.
Серік СӘЛЕМОВ,
Жамбыл облысы әкімінің орынбасары
Жамбыл облысы әкімінің орынбасары
