https://turkystan.kz/article/265868-zasandy-intellekt-gylymnyn-azyramas-boligi
Қай ғасырда да, қай дәуірде де мемлекеттің әлеуеті мен ұлттық руханиятының кемелдігі, тарихи танымы мен ой-санасының жемісі, адамзаттық құндылықтары сән салтанатын құратын тұсы – сол мемлекеттің білімі мен ғылымында жатыр. Білім саласындағы қарқынды дамулар, ғылым жүйесіндегі адамзаттық жаңалықтар тарих сахнасының келбетіне айналады.
Ел тәуелсіздігінің баяндылығын басты мақсат еткен қазақ билігі ғылым мен білім саласын бір сәт естен шығарған емес. Балабақшалардан тартып, жоғарғы оқу орындарына дейінгі тұтас білім беру жүйесін үздіксіз жетілдіріп отыру үшін кезең-кезеңімен реформалар жүргізу, шетелдің озық үлгілерін қабылдау, педагогтер мен ғалымдарды шетелдерден тағылымдамадан өткізу сынды көптеген жұмыстар атқарылып келеді. Осы тұста мемлекеттің білім саласына деген айрықша қамқорлығын ерекше атап өткен жөн. Солардың қатарында 2021 жылы Үкіметтің арнайы қаулысымен қабылданған «Білімді ұлт – сапалы білім беру» ұлттық жобасын айрықша атауға болады. 2021-2025жылдарға арналған бұл жоба ойдағыдай аяқталар болса, еліміздің білім саласының дамуына үлкен серпін берері даусыз.Аталмыш жобаның мақсаты – барлық білім беру деңгейлерінде білім алушылардың білім сапасын арттыру. Осы мақсатты орындау үшін әр жылдары бұл саладағы негізгі капиталға инвестициялардың көлемі артып келе жатыр.
Біз ғылыми зерттеулерді табысты іске асыру жолында қоғамды экономикалық тұрғыда жаңғырту, әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту, баламалы энергия көздерін қолдану және елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету сияқты стратегиялық міндеттерді басты назарға қоюмыз қажет. Ғылымға белсенді түрде инвестиция сала отырып тиімді ғылыми жаңалықтар құрып қана қоймай, ақпаратты тиімді өңдеуге және таратуға қабілетті цифрлық қоғамға ерекше назар аударта аламыз. Сонда ғана экономикалық және технологиялық базасы нығайған нәтижелі жеңіске жеткен, әлемдік аренада бәсекеге қабілетті мемлекет боламыз. Ғылыми зерттеулерге жәрдемдесуде мемлекетке пайда әкелетін экономикалық қызметпен, цифрлық технологиялармен айналысатын белсенді жас ұрпақтың қатысуы шешуші рөл атқарары сөзсіз. Тек ғалымдарға қолдау, жас ғалымдарды демеу жұмыстары жүрсе, нәтижелі ғылыми еңбектерді көре беретініміз анық.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бағдарламасында көрсетілген міндеттер мен тапсырмалардың жүзеге асуы қазақ ғылымының жаңа көкжиегін ашатынына сеніміміз мол. Соңғы бір жыл ішінде ғылым саласында атқарылып жатқан жұмыстар мен жобалардан мемлекет қолдауын нақты сезініп отырмыз. Бүгінгі таңда әлемдік экономика ерекше қарқынмен дамып, технологиялық тегеурінге, инновациялық ізденістерге, жаңа мүмкіндіктерге кең жол ашылуда. Осы орайда озық жетістіктерге қол жеткізіп, алдыңғы қатарлы елдермен терезе теңестіру үшін іргелі ғылымның алатын үлесі зор. Ал ғылым өндіріспен тығыз қарым-қатынас орнатқанда ғана нәтиже көрсетіп, жемісін береді. Сондықтан Мемлекет басшысы Қазақстан халқына жолдауларында елдің болашағы ғылымға тікелей тәуелді екенін баса айтып және алғашқы күннен ғылым мен өндірістің қатар дамуына жете көңіл бөлді.Үлкен ғылыми жобаларды мемлекет тарапынан қолдаудың ауқымды бағдарламасын жасатып, өзі тікелей қадағалап отырды. Аяғынан жаңа тұрған жас мемлекеттің экономикалық өрлеуінің әр алуан сатысы осындай ғылыми жұмыстардан бастау алды.
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына Жолдауында: «Әртарапандырылған және технологияға негізделген экономика құру – жай қажеттілік қана емес. Біз үшін бұдан басқа жол жоқ», деп ғылым саласының өркендеуіне, тиісті бағдарламалардың әрі қарай жалғасуына баса мән берді. Мемлекет басшысы ғылымды дамытуда тың көзқарас пен жаңа тәсілдер керектігін, сондай-ақ халықаралық тәжірибеге арқа сүйеуіміз қажеттігін де алға тартты. Мемлекеттік саясат та жаңа инновациялық экономиканың негізі болуға тиіс деген тұжырым қалыптасты. Ғылым, білімді ілгерілету және технологиялық жаңғыруларға дендеп көңіл бөлу нақты қолға алынды.
Шәкәрім университетінiң басты миссияларының бiрi – білім алушыларға сапалы білім беріп қана қоймай, оларды ғылымға баулу, зерттеушілік қабілеттерін ояту. Себебі бүгінгі заманда теориялық біліммен қатар, тәжірибелік және ғылыми ойлау дағдылары да аса маңызды. Мұнда академиялық дәстүрлер мен заманауи ғылыми тәсілдер үйлесімді сабақтасып, сапалы білім мен терең ғылымның қайнар көзіне айналған. Университет тек зияткерлік ұлт қалыптастыруға ғана емес, сонымен қатар еліміздің әртүрлі салалары үшін жоғары білікті кадрлар дайындап, іргелі ғылыми зерттеулермен айналысады.
ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа жасанды интеллект саласындағы «AI-Sana» бағдарламасын енгізуді ұсынды. Бұл бағдарлама жасанды интеллект мамандарын даярлауға және білім беру процесін цифрландыруға бағытталған инновациялық жоба ретінде іске қосылып, білім саласындағы технологиялық дамуын жеделдетіп, жоғары оқу орындарындағы сапаны жаңа деңгейге көтеруде.
Астана қаласындағы 2024 жылғы 30 қыркүйекте өткен семинар – Шәкәрім университеті мен басқа қазақстандық жоғары оқу орындары арасында есептеу және ғылыми-зерттеу қызметтерін дамытуға арналған бағыт ретінде көрініс тапты. Онда «Ақылды жүйелер мен жасанды интеллект институтының» (ISSAI) жобалары таныстырылып, студенттер мен ғалымдарға есептеу ресурстарын пайдалану мүмкіндіктері ұсынылды.
2024 жылдың 7 қазанынан бастап Astana Hub және TechOrda бірлескен жобасы аясында «Жасанды интеллект» және «Game Development» бағыттары бойынша оқытушыларды оқыту басталды. Жобада Шәкәрім университетінен 8 оқытушы қатысқан. Сонымен қатар, жазғы мектеп аясында 83 оқытушыға жасанды интеллект негізі мен қолдану әдістері оқытылды.
Шәкәрім университеті – AI-Sana бағдарламасының алдыңғы қатарынан табылып, Aі-Check – Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі қолдайтын AI-SANA ұлттық инновациялық бастамасы аясында ең үздік 6 жасанды интеллект жобасының қатарына енді.
Aі-Check – бұл біздің университеттің бірегей интеллектуалды жүйесі. Ол студенттік жұмыстарды автоматты түрде сапа, құрылым және өзіндік ерекшелік критерийлері бойынша талдайды. Бұл – тексеру процесін жедел, әділ және дәл ететін заманауи шешім.
Aі-Check – бұл:
– академиялық адалдықты қолдау,
– білім сапасын жаңа деңгейге көтеру,
– оқытушы еңбегін жеңілдету,
– студентке әділ әрі жедел кері байланыс беру.
Бұл – Шәкәрім университеті тарапынан білім беру үдерісіне цифрлық технологияларды батыл енгізудің және жаңа буын университеті болуға ұмтылыстың айқын дәлелі.
Зияткерлік әлеует, жаңа білім мен инновациялық ізденістер әлемдегі ұлттық экономикаларды дамытудың қозғаушы күші екені анық. «Әзірше біз шетел тәжірибесін қабылдап жатырмыз. Тіпті ең заманауи шетелдік жабдықты пайдалану өзіндік серпілісімізді білдірмейді. Біз өзімізде пайдаланып және әлемге ұсынуға болатын жаңа нәрселер жасауға бағдар ұстануға тиіспіз»,- деп тапсырды өз сөзінде Мемлекет басшысы. Ол үшін ғалымдарымыздың дәуір сұраныстарына сай өз дүниетанымын, ғылыми көзқарастарын қайта қарауы өте маңызды. Алдымызға қойған ғылым мен білім жөніндегі сындарлы мақсат – мемлекет, университет пен бизнестің ынтымақтастығы мен күш-жігерін біріктіргенде ғана жүзеге аспақ.
Әлемдік тәжірибеде ұлттық инновациялық жүйенің негізгі құрылымы ретінде осы үш тағанның әрбір элементінің функциялары нақты айқындалған: университеттің рөлі – бұл білім, кадрлар мен технологияларды генерациялау; мемлекеттің міндеті – бірлескен қызмет жағдайларын және нормативтік-заңнамалық қамтамасыз ету, ал өнеркәсіп идеялар мен әзірлемелерді іске асыруы тиіс. Үш бірлік бір мақсатқа осылай жұмылады.
Өзінің 90 жылдық тарихи кезеңінен өткен Шәкәрім университеті ғылым мен өндірістің, ғылым мен жаңа ізденістердің, ғылым мен әлемдік озық технологиялардың жаңа белестерін бағындыру жолында ізденіс үстінде. Бұған оқу ордасының материалдық-техникалық, ғылыми өміршеңдік мүмкіндігі толық сай келеді. Біз «ғылымда даңғыл жол жоқ» деген қалыптасқан қағиданы «ғылымда даңғыл жол бар, ол ізденіс пен білім жолы» деген қағидаға айналдыру үшін жүйелі жұмыстар жүргізе береміз.
Ең басты міндет – егемендік жылдары қол жеткізгеннің барлығын сақтай отырып, қазақ елінің болашағына адал қызмет ететін, ар-намысы биік, парасатты ұрпақ тәрбиелесек, елдің дамуына қосқан нақты үлесіміз болмақ. Біз Президентімізді және оның барлық бастамаларын әрқашан қолдап, әрқашан сенім білдіреміз!
Думан Орынбеков,
«Шәкәрім Университеті» КеАҚ Басқарма төрағасы – Ректор
Толық нұсқасына гиперсілтеме беруді ұмытпаңыз: https://turkystan.kz/article/265868-zasandy-intellekt-gylymnyn-azyramas-boligi
