Қазақстан билігі қаңтар оқиғаларынан кейін елдегі мәйітханаларға өлген 225 адам жеткізілгенін хабарлады. Марқұмдардың аты-жөні жарияланған жоқ. Көп азамат әлі күнге жаппай наразылықтан кейін жоғалып кеткен туыс-жақынын таба алмай жүр.
ЖАҚЫНЫН ІЗДЕГЕНДЕР
«Анам Бибігүл Қоқанбекова 5 қаңтарда [Семей қаласындағы] митингіге кеткен. Өзі белсенді еді. Әлі күнге анамнан хабар ала алмай отырмыз. 102, 1424 желілеріне, полиция бөлімшелеріне хабарласып көрдік. Әр күні әртүрлі ақпарат береді. Біресе ұсталды, біресе босатылды дегенді айтады. Ертеңіне «анаңыз жоқ» дейді. Семей қаласының прокуратурасына арыз жаздым, әлі жауап жоқ».
Бұл хабарламаны Азаттыққа 14 қаңтарда Саяжан есімді қыз жіберді. Семейлік бойжеткен 10 күн бойы анасының қайда жүргенін, өлі я тірі екенін біле алмай отыр.
– Өлі-тірісін білмеймін. Митингте болған куәгерлердің айтуынша, полиция не арнаулы жасақтың бірі анамның басын жарған. Сіздерден көмек сұраймын. Қайда барарымды білмеймін. Ешкім жауап бермейді, – дейді шарасыздықтан қажыған Саяжан.
4 қаңтарда Қызылорда облысында түсірілген видеода жасыл күртеше киген ересек адамның әкімшілік ғимараты алдындағы шағын акцияға келген прокуратура қызметкеріне бірнәрсе түсіндіріп тұрғаны көрінеді.
– Әкем «Бұл – бейбіт митинг, одан ешкімге қауіп жоқ» деп түсіндіріп тұр. 5 қаңтарда әкемді көз алдымда алып кетті. Қармақшы ауданында тұрамыз. Әкемді ауылдан облыс орталығы Қызылорда қаласына апарған. Үйіміздің алдында біраз уақыттан бері полиция жүрді. Олар митинг болған сайын үйге келіп, қарауылдап жүруді әдетке айналдырған. Содан бері әкеммен байланыс үзілді. 5 қаңтарда қалада тәртіпсіздіктер болды, 6-на әкем хабарласпады, 7 күні Қызылордаға бардым. Полиция ешқандай ақпарат бермеді, – дейді наразылық акциясына қатысқан белсендінің баласы Артур.
Аудандық белсенді Айтбай Әлиевті іздестіру жұмыстары бірнеше күнге жалғасып, жексенбі күні аяқталған. Белсендінің денесі мәйітханадан табылған.
– Дәрігерлер қарсыласпай, кіргізді. Денесін көрдім, басында үлкен жарақаты бар екен. Әкем полициядан осындай күйде жансақтау бөліміне түскен, кейін мәйітханаға жеткізген. Әкем билікке қарсы болғанымен, бейбіт адам еді. Өмірінде қолына таяқ ұстап көрген емес! Үйі, немерелері бар қарапайым адам болатын, шаруашылықпен айналысатын, әділдікті жақтайтын, – дейді Артур.
Артур басқа жүздеген қазақстандық сияқты әкесін өз бетінше іздеген. 15 қаңтарда билік бірінші рет қаңтар оқиғасы салдарынан қаза тапқан бейбіт тұрғындар туралы ақпарат берген: бас прокуратура елде болған тәртіпсіздіктер кезінде мәйітханаларға өлген 225 адам жеткізілгенін мәлімдеген. Бірақ мемлекеттік органдар жоғалған, ұсталған, өлтірілген азаматтардың тізімін жариялаған жоқ.
– Ол 6 қаңтардан бастап мәйітханада жатқан. Бірақ полициядан бір де бір адам хабарласып айтқан жоқ. Полицейлер «сараптама жүргіземіз» деп, әлі күнге әкемнің күртешесі мен етігін бермей отыр. Киімі полиция бөлімшесінде жатыр, – дейді Артур.
13 қаңтарда 62 жастағы Айтбайдың аты-жөні қаңтар наразылығын күштеп басу кезінде қайтыс болған бейбіт тұрғындар тізіміне енген. Алматылық құқық қорғаушы Бақытжан Төреғожина дайындаған құжатта қаңтардың бесі мен он бірі аралығында Алматы және өзге де қалаларда қаза тапқан ондаған азаматтың аты-жөні бар.
ЖОҒАЛҒАН, ҰСТАЛҒАН ЖӘНЕ ӨЛТІРІЛГЕН АЗАМАТТАР ТІЗІМІ
«Ар.Рух.Хақ» үкіметтік емес ұйымының басшысы Бақытжан Төреғожина қаңтарда елде болған тәртіпсіздіктер кезінде жоғалған, ұсталған, өлтірілген азаматтардың тізімін 12 қаңтарда жасай бастаған. Еріктілер жасаған платформадағы тізім күн сайын толығып жатыр. Қазір тізімде 500 адамның аты-жөні бар. Ондаған адамның жанына «із-түзсіз жоғалған» деп жазылған.
– Полицияда жатқан азаматтардың тізімі жарияланған жоқ, тек саны ғана айтылды. Көбіне ұсталған азаматтардың туыстары олардың тергеу изоляторында жатқанын білмейді. Қамауда отырған азаматтар туралы деректі таныс арқылы ғана білуге болады. Мәйітханада жатқандар да жоғалғандар санатына жатады. Көбі жақынын іздеп, мәйітхана аралап жүр. Алматыда жағдай қиын. Ұсталған, жоғалған азаматтар көп. Куәгерлердің айтуынша, мәйітханаларда орын жоқ, – дейді Бақытжан Төреғожина.
Қазір құқық қорғаушы күш құрылымдарынан ақпарат беруді талап етіп, хат жолдап жатыр.
https://www.azattyq.org/a/kazakhstan-missing-after-january-unrest/31657380.html
