Адамның тағдыры оның пешенесіне жазылған дейді. Біз мұны теріске шығаруға немесе қолдауға ниет білдіріп отырған жоқпыз. Бірақ, қағазға қаламмен қойылған қол бір адамның емес, бүкіл халықтың тағдырын астаң-кестең етері анық…
Луиза Гергардовна Гизбрехт үлкен қазақ отбасының отанасы болып, сүйікті әже болатынын білді ме, әрине, ол жағы белгісіз. Бірақ, Кеңес Одағының жоғарғы кеңесі 1941 жылы 28 тамызда Поволжье аудандарында тұратын немістерді жер аудару туралы бұйрық шығарып, бір күнде олар өздеріне жат жерге айдалып кете барды. Оларға 24 сағат ішінде көшуге дайындалып, азды-көпті мүлкін алып жиналу пункттеріне жетуге бұйрық берілді. Олар Сібір, Қазақстан, Орта Азияның шалғай аудандарына шығарылды. Жоғарыда аталған бұйрыққа сай 1941 жылдың қыркүйек-қазан айлары аралығында 446 480 кеңестік неміс жер аударылыпты.
Бір сәтте үйінен айырылып, құқығын жоғалтқандардың ішінде Луиза Қошқарбаеваның отбасы болған. Дәрменсіз, үрейі қашқан адамдар белгісіз бағытқа кетіп бара жатты. Алыс және қиын жол.
Тағдырдың айдауымен Луиза Гергардовна қасиетті Қордай жеріне келіп, шаңырақ көтеріп, үлкен отбасының анасы болып отыр.
– Мен Польшада туылдым, бірақ ол есімде жоқ, нақты айтсам, еске алғым келмейді. Кейін Оралда тұрдық, содан кейін Қазақстанға жер аударылып келдік. Өз отбасымның тарихын бірегей деп айталмаймын, себебі біз сияқты қиындықты талай отбасы бастан кешті. Қиындыққа әр кезде тап боласың, бастысы – мейірімді болып қалу. Қордай бізді жылы қарсы алды, барақ үйлерде тұрып, бар күшімізді салып, тер төгіп еңбек еттік. Қиындықтар бізді шыңдады, – дейді өткен күндерді есіне алған Луиза апа.
Үйі тап-тұйнақтай таза. Луиза апа көбінесе балалары мен немерелерінің жетістіктері туралы айтады.
– Өткен-кеткенді тек қана ризашылықпен еске алу керек. Сол кезде басқа түскен сынақ болмағанда мен Қордайға келмес едім, шығу тегім неміс болса да қазақ болмас едім. Менің жанымда осыншама жақсы адам болмас еді, – дейді қарт ана.
Жолдасы Марат Қошқарбаевпен бірге 40 жыл тұрып, 5 бала тәрбиелеп-өсірген кейуана қазір немере-шөберелерінің сүйікті әжесі. Жолдасы дүние салғаннан кейін үй шаруасын балалар алып кетті. Луиза Гергардовна қайын жұртымен қарым-қатынасты үзбей, той-томалақ, жиындарға барып жүреді.
– Біздің күшіміз тамырымызда, менің тамырым осы қасиетті жерді. Басқа жерде тұру ойыма кіріп шықпайды. Германияда туыстарым бар, олардың өмірлері басқа, маған жат. Үйімідің есігі әрдайым ашық, қонақты жақсы көреміз. Жолдасымның апасы қонақжай адам болатын, мен сол кісіден үйренгенім көп. Ол тамаша адам болатын, мені әрдайым қолдап, балаларды бағуға көмектесетін. Жас келін болып түскенде оңай болған жоқ. Екі апамның берген ақылдарының арқасында мен үлкен отбасының бір бөлігі болдым, — дейді ақжаулықты ана.
Қазақтың салт-дәстүрлеріне сай үйге бірінше рет келген адам ретінде маған да сыйлық жасалды.
– Қуыс үйден құр шықпайды, — дейді Луиза апа.
Дастархан басында өз отбасының тұрмысы, балаларының көрсетіп отырған қамқорлықтары, жас кезі туралы әңгімелеп берді. Тағдырдың ауырлығына қарамастан бірлік пен мейірімділіктің арқасында Луиза Қошқарбаева өмірде өз орнын тапты. Оның тағдыры Отанынан айырылған миллиондаған адамдар үшін Отан бола алған бірегей елдің тағдырымен тығыз байланысқан.
Асқар Асан
