Бүгінгі таңда жол құрылысына, оның сапасына қатысты мәселелер күн тәртібінен түскен емес. Оның үстіне жыл сайын көлігіне салық төлеп, жолдардың жөнделуіне өз қалтасынан аз да болса үлес қосатын жүргізушілер қара жолдың сапалы болғандығын қалайтыны тағы анық. Десе де, осынау жолдарға ауыр жүк көліктерінен келетін залал аз емес. Айталық,
Қытайдың 50-60 тонналық, карьерде ғана жүруге тиісті «Shacman» атты жүк көлігінің жолдарды бұзатыны туралы проблеманың көтерілгеніне біраз жыл болды. Бірақ содан шыққан нәтиже жоқ. «Shacman» әлі күнге ауыр жүктерді тиеп алып, магистралдық жолдардың бойында жосып жүр. Дәл қазір Әулиеата өңіріндегі қалалық және жол құрылыстарында сондай-ақ өзге де нысандарда 4 мыңға жуық самосвал көліктер пайдаланылуда. Мамандар салмағы аса ауыр темір тұлпарларды қанша жерден бақылағанмен, ережеге бағынбайтын кейбір жүгенсіз жүк көліктерінің қозғалысы толастамай тұрғанын айтады.
– «Нowo», «Shacman» және «Man» маркалы көліктердің жүк көтергіштері 25 тоннаны құрайды. Алайда, салмағы 15 тоннаға жуық көліктердегі жүк көлемі 40 тоннадан асып түседі. Осылайша, мұндағы жүктеме тиісті құжаттағы стандарттардан да жоғары. биылдан бастап орташа жөндеуге ведомстволық сараптама жүргізу үшін жобалаушылардан жобалық-техникалық құжаттамаға жүктерді тасымалдау мақсатында салмағы 15 тоннадан артық емес жүк көліктерінің жүруін талап етілуде. Бұл өз кезегінде автожолдардағы ақаулардың алдын алып, тас жолдың тез тозуына тосқауыл болады деп күтілуде, – дейді «Жол активтері сапасының ұлттық орталығы» облыстық филиалының зертхана меңгерушісі Дәурен Хасенов.
Атап өтерлігі, «Shacman» көлігінің орташасының салмағы 17,1 тонна, ал үстіне алатын жүгі – 31 тонна. Сонда магистралды асфальт жолдарға түсіретін салмағы – 48 тонна. Жылдамдығын сағатына 90 км-ге дейін жеткізе алады. Демек, 1 метр жолға түсіретін жүктемесі – шақырымына 4 320 тонна. Сонша ауыр жүк, қатты жылдамдық жолды езбей қоймайды. Бізде белдікке түсіретін салмақ 10 тоннадан аспауы керек. Ал көктемгі және жаз айларында бұл шектеу 8 тоннаға дейін төмендетіледі. Салыстыру үшін айтатын болсақ «КамАЗ»-дың алатын жүгі 7 тоннадай, артындағы тіркемесімен қосқанда 15-16 тонна шамасында. Бірақ оның бағасы – 32-33 млн теңге, ал «Shacman»-ды 25-26 млн теңгеге алуға болады. Сондықтан кәсіпкерлер әрі арзандау, әрі жүкті көп көтеретін көлікке ұмтылады. Оның жолды бұзатынын ешкім ескере қоймайды.
