Ортағасырлық Меркі қаласының аты Шу мен Талас өңірлеріне қатысты аңыздарда да кездеседі. Ертеде Шу өңірінде өзі жас, ақылды әрі батыр Шу атты қаған билік құрыпты. Бір күні Мысыр елінен келген саудагерден Зұлқарнайын патшаның (Александр Македонский) Яксарттың (Сырдарияның) арғы бетіне соғыс ашқалы дайындалып жатқанын естиді. Шудың жағасындағы қамалына әскербасыларын жинап алып:
— Әрқайсың өз жеріңе, қорығыңа барып, үлкен жолдың бойындағы таулардан ағатын әр өзеннің жағасына қала (мұнара), бекініс, кент салыңдар. Кенттің қақпасы берік, қамалы ана таудай биік, ал оны қоршаған оры осы асау Шудай терең болсын. Кенттің қорығы жайшылықта аң мен малға толы болса, ел басына күн туғанда шөбі — жылқыға жем, аңы мен малы — жасаққа азық болады. Әр кенттің жанындағы биікке қарауыл төбе, өзендердің өткелдеріне бекініс салынсын, — деп әмір береді.
Ертесіне Шу қаған Қожекент (Сырдария) өзенін бетке ұстап, асығыс жүріп кетіпті. Арада жеті ай, жеті күн өткенде жаңадан салынған 40 кентті, Қожекент, Талас, Шу өзендеріндегі өткелдерге салынған бекіністерді көзімен көрген қаған қамалына қайта оралыпты. Осы қамалдардың қатарында Меркі қаласы да тұрғызылған екен. Содан Меркі қаласына келіп:
— Бұл қаланың атауы Меркі болсын. Ол — «орталық» дегенді білдіреді. Барлық қалалардың бас қаласына айналсын, — деп жарлық шығарыпты дейді.
Қазір ежелгі Меркі қалашығы Меркі ауылының орталығында орналасқан.
