«Отандық вакцинаға сенім жоқ»: Қазақстандық ғалымдар қауымдастығы ел күтпеген мәлімдеме жасады
Medsupportkz қауымдастығының ғалымдары мен дәрігерлері қазақстандық коронавирусқа қарсы вакцинаны ұсына алмайтынын мәлімдеді.
Қауымдастық мәлімдемесін Instagram парақшасында жариялады.
“20 мамырда ҚББ ҒЗИ бас директорының ғылым және коммерциализация жөніндегі орынбасары Ергали Абдураимовтың қатысуымен @ healthcare.gov.kz онлайн дәріс залына барып, QazVac туралы қызықтыратын сұрақтарды қойдық. Дәріс барысында біз күмәндануға себеп болған бірнеше аспектілерді білдік. Олардың бірі – вирустың инактивациясы процесінде формальдегидті қолдану.
Формальдегид инактивацияланған вакциналар өндірісінде ұзақ уақыт қолданылған және тиімді және қауіпсіз екені дәлелденген. Дегенмен, оның кемшіліктері де бар. Әр вирустың формальдегидпен инактивациясы мұқият зерттеліп, әр вирус үшін арнайы зертханалық хаттама жасалады. Дәріс барысында инактивация процесінің температурасы, концентрациясы және ұзақтығы, вирусты тазарту және өсіру туралы сұрағанда, біз жауап ала алмадық.
Формальдегид — нуклеин қышқылдарымен әрекеттесетін зат. Оның жетіспеушілігі — вирус қабығындағы ақуызды — S-ақуызды да өзгертеді. Вирустың мұндай өзгерістері иммундық жауаптың тиімділігіне әсер етуі мүмкін. Мәселе мынада, зерттеулерде тиімділігін көрсеткен коронавирус вакциналары өз өндірісінде формальдегидті қолданбаған. Біз формальдегид пен коронавирустың өзара әрекеттесуі туралы ғылыми әдебиеттерді іздедік, мәліметтер жеткіліксіз. Қазақстандық әзірлеушілердің де, халықаралық дереккөздердің де деректері жоқ.
Дәріс барысында біз тиімділіктің 96 пайызы сероконверсия негізінде — вакцинацияланған еріктілерде қалыптасқан антиденелердің мөлшері негізінде есептелгенін білдік. Мұнда бірнеше проблемалар болуы мүмкін. Біріншіден, біз антиденелер сынағының егжей-тегжейін және қандай бақылау қолданылғанын білмейміз. Екіншіден, вакцинаның тиімділігі вакцинацияланған адамдарды қалай қорғайтынына байланысты есептеледі. Антиденелердің болуы вирустан қорғауға кепілдік бермейді. Әлемдік тәжірибеге сәйкес (Pfizer, Moderna, AstraZeneca, Sputnik V вакциналары) тиімділік ұзақ уақыт бойы осы вакцинаны салдырған еріктілердің оң ПТР тесттерінің саны негізінде есептеледі. Бұл көрсеткіш вакцинаның инфекциядан қорғауға қабілетті екені туралы нақты көрініс береді. Осылайша, антиденелер санына негізделген QazVac тиімділігін есептеу дұрыс емес”, – делінген Medsupportkz хабарламасында.
Сондай-ақ, қауымдастық бірнеше ай бойы әзірлеушілерді QazVac сынақтарының клиникалық кезеңдері бойынша деректерді жариялауға шақырғанын атап өтті.
“Ғалымдар мен дәрігерлер ретінде біз әрдайым отандық ғылымды қолдаймыз, алайда статистикалық деректердің толық болмауы, өндіріс процесі туралы ақпаратты ашудан бас тарту және қоғамдық өрісте таралған басқа да ақпарат бізге осы вакцина туралы ғылыми ақпарат берілгенге дейін QazVac вакцинасын жаппай қолдануға ұсынуға мүмкіндік бермейді», – деп түсіндірді қауымдастықта.
Айта кетейік, Medsupportkz — медицина, денсаулық сақтау және жеке денсаулыққа қатысты ғылыми және эмпирикалық ойлауды насихаттайтын ғалымдар мен медицина қызметкерлерінің қауымдастығы. Ол 2020 жылдың мамыр айында құрылды.
