1998 жылы Алатаудың етегінде Қарасай батырдың 400 жылдығын дүркіретіп той жасап атап өтеді. Тойға Н. Назарбаев пен Қырғызстанның сол кездегі президенті А. Ақаев қатысады.
Тойдың ортасында бағдарлама бойынша жайлауға келген екі президент атқа мінеді. Ат болғанда да қойға мінген торы емес, ойнақтаған сәйгүліктер. Н. Назарбаев бұрыннан атқа мініп үйренген, тақымы мықты, желе-жортып жүре береді. Ал А. Ақаев үзеңгіге аяқ көп салмаған кісі екен, астындағы арғымақ бір ырғығанда-ақ құлап қалады.
Жылқы жалын төсейді демекші, жерге бір-екі аунағаны болмаса, дін аман. Бірақ бір елдің президентінің аттан жығылуы — оңай оқиға емес. Кәдімгідей біраз қызметкердің төбесіне қара бұлт үйірілуі. Біразының сол кезде өңі бозарып, кейінің екі-үш тал шашы бірден ағарып кеткені анық. Алды қызметпен қоштасып, жеңілі осы шарадан бес шақырым алыста жүрген бір қызметкер қараптан-қарап сөгіс алатын жағдай. Ең қиыны екі елдің арасындағы дипломатиялық жағыдайға да көлеңкесін түсіруі мүмкін.
Бұл кез – Заманбек Нұрқаділовтің Алматы облысын, Тоққожа Естеновтің Жамбыл ауданын басқарып тұрған шағы екен. Екеуі де тікелей жауапты адамдар. Не болса да, әңгіменің тойдан кейін басталатынын біледі.
Жаңағы жағдайдан кейін ешкімде көңіл күй жоқ. А. Ақаевтың үстін қағып, Н. Назарбаевты аттан түсіріп, тамаққа деп киіз үйге алып кіреді. Біраз басшылар мен ақын-жазушылар қатар жайғасады.
Он минуттай ешкім сөйлемейді. Оқыс оқиғадан кейін қалай сөз бастау керек — ол жағы қиын. Бәрі төрде отырған кісінің қабағын аңдып қана үн шығармайды.
Осы үнсіздікті:
— Нұреке, біз бір нәрсені ұмытып кетіппіз ғой, — деген Әбіш Кекілбайұлының сөзі бұзады.
— Нені ұмытыппыз? — дейді Н. Назарбаев қатулы қарап.
— Қазақта жиен келгенде қорға кіргізіп аунатып алатын салт бар еді, біз соны жасамаппыз ғой. Сол ұмытқанымызды Қарасай бабамыздың әруағы есімізге салып, жиенді өзі аунатып алды емес пе, — дейді.
Бұл сөз сілтідей тынып отырған көпшілікті ду күлдіреді. Екі президент те сөз тапқанға қолқа жоқ деп, риясыз күліп, көңілдер жайланып сала береді. А. Ақаев та риза болып, еліне кетіпті.
Сөйтіп, Әбіш ағаның тапқырлығы ағарған шаштарды қарайтпаса да, бозарған өңдерді қалпына келтірген екен.
- Айбек ЕРЕЖЕП