Жоғарғы Сот жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті басшысының орынбасары Елдос Жұмақсанов Қазақстанда судьялардың айына шамамен 400-800 мың теңге жалақы алатынын айтты. Бұл туралы Bugin.kz порталы хабарлайды.
Соңғы төрт жылда сот жүйесінің бюджеті екі есеге жуық өсті, соған сәйкес судьялардың жалақысы да өсті. Мәселен, 2018 жылы сот жүйесінің бюджеті 36 миллиард теңге болса, судьялардың еңбекақы қоры (мамандарсыз) 16 миллиард, 2019 жылдың бюджеті 55 миллиард теңге болса, еңбекақы қоры 31 миллиард теңгеге өсті.
— «Егер елордада қатардағы судья 2018 жылы қолына 250 мың теңге алса, 2019 жылы 800 мыңға жуық, яғни үш есе көп. Дәл осындай жалақыны Алматы қаласы, МСЭҚ және былтырдан бері әкімшілік соттардың судьялары алады. Облыс орталықтарының аудандық судьялары 250 мыңның орнына 600 мыңдай, қалғаны 400 мыңға жуық ала бастады», — деді Жұмақсанов Facebook парақшасында.
Мемлекеттік қызметшілерге жаңа жалақының енгізілуіне байланысты облыстық соттың сот отырысы хатшысының жалақысы 60 мың теңгеге, аудандық соттың жалақысы 50 мың теңгеге өсті. Жалақыны көтеру 2024 жылға дейін жыл сайын жүргізілетін болады.
Дегенмен, сот жүйесінде кадр тапшылығы байқалады. Мәселен, өткен жылы республика бойынша 1400 конкурс жарияланып, оған 2000 үміткер қатысты, яғни орта есеппен бір бос орынға небәрі 1,5 адамнан келеді. Оның ішінде 40% конкурстар үміткерлердің болмауына байланысты жарамсыз деп танылды.
— «Заңдар арқылы олар әлсіз адвокаттардың сотқа қатысу жолын жауып тастады. Бұрын 100 үміткердің 25-і судья болса, енді 100 үміткердің алтауы ғана судья бола алады», — деді Жұмақсанов.
Судьялардың жүктемесіне келетін болсақ, 2001 жылдан бергі 10 жыл ішінде қаралған істер мен материалдардың саны 1 миллионға жуық болса, 2018 жылы олардың саны 4,5 миллионға жеткен.
Жұмақсановтың айтуынша, бұл 2013-2017 жылдар аралығында судьяларға олар үшін әдеттен тыс функциялардың негізсіз жүктелуінен орын алған. Сонымен қатар, даусыз азаматтық істердің саны күрт өсе бастады. Белгілі болғандай, судьяларды өз еркімен жұмыстан босатудың шарықтау шегі 2017 жылға сәйкес келеді.
