Өкінішке қарай, әлемнің түкпір-түкпірінде сан түрлі оғаш әрі қорқынышты азаптау әдістері бар. Солардың бірі — «Моңғолия түрмесі», бұл бұрын, әсіресе әйелдерді қинау мақсатында қолданылған екен. Бұл туралы AnyqTime.kz ақпараттық-танымдық порталы хабарлайды.
1913 жылы түсірілген бұл сурет — Моңғолияда әйелдерді ағаштан жасалған кішкентай жәшікке қамап, аштықтан өлуге мәжбүр еткен кезеңге тиесілі.
Бұл фото алғаш рет 1922 жылы National Geographic журналында «Қораптағы моңғол тұтқыны» атауымен фототілші Альберт Канның атынан жарияланған. Алайда, суретті түсірген адам өзі емес еді.
Ешқандай дәлелсіз, бұл әйелдің зина жасады деп айыпталғаны және сол себепті осындай азапқа душар болғаны туралы жазба қалдырылған.
Жас әйелдің тұтқындалу себебіне қатысты нақты дәлел жоқ, бірақ осындай азаптау әдісінің болғаны да күмәнсіз шындық.
«Ал бұл суретті кім түсірді?» десеңіз, камераның артында екі адам тұр: Альберт Кан және Стефан Пассет.
Пассет – тағдырлы моңғол әйелінің суретін түсірген адам. Кан болса негізі миллиардер банк және қайырымдылық ісімен айналысқан тұлға еді. Ол фотография өнеріне өте қызығушылық танытқандықтан, әлемнің әр түкпіріндегі түрлі мәдениеттер мен дәстүрлерді суретке түсіруге өмірін арнаған. Пассет – оның кәсіби фотографтар тобының тағы бір мүшесі болды. Олар бірге 50-ден астам елді аралап, мыңдаған сурет түсірген.
Пассет бұл суретті 1913 жылы Моңғолияны аралап жүргенде түсірді. Суреттегі әйелдің ағаш қорапшасының екі бөлігінде су мен азық-түлік те болған.
Оған күнделікті су мен тамақ берілмейтін. Ара-тұра ғана берілу себебі – азаптау ұзақ уақытқа созылғандықтан еді. Пассеттің осы қайғылы әйелге көмектеспеуінің себебі — «жергілікті заңдар мен ережелерді бұзғысы келмеуі», немесе басқа сөзбен айтқанда, басын қатерге тігісі келмеуі еді.
Алайда түсірілген осы суреттің арқасында Моңғолияда мұндай азаптау әдісінің бар екені бүкіл әлемге жария болды.
Алайда бұл пайда әкелмеді… Бұл қамау әдісі ауыр қылмыс жасаған қылмыскерлерді аштық пен шөлден өлтіру үшін ойлап табылған еді. Тұтқындарды ауа жұтып, тамақ ішіп, су іше алатын шағын тесігі бар зынданнан да әлдеқайда тар, өте кішкентай кеңістікке қамайтын. Кейбір діни себептерге байланысты кінәсіз жандар да бұл азапқа ұшырайтын…
Алғашқы кезеңдерінде бұл азаптау әдісі тек әйелдерге ғана қолданылған. Ежелгі Римде әйелдер отбасы тәңірі Вестаның қасиетті пәк діни қызметкерлері ретінде қарастырылатын.
Сол себепті оларға «Веста пәктік иелері» (немесе «Веста қыздары») деген атау берілген. Егер әйел өзінің ар-намысына дақ түсіретін бір әрекет жасаса, бірден осы түрме азабына ұшырайтын.
Бұл қорқынышты азаптау әдісі 20-ғасырдың алғашқы кезеңдеріне дейін сақталған. Ол азаптау тәсілі ретінде ғана емес, діни мақсаттар үшін де түрлі салаларда қолданылған.
Бүгінде бұл азаптау әдісі әлемнің кейбір жерлерінен жойылғанымен, өкінішке қарай, көптеген қорқынышты және әртүрлі тәсілдер әлі де қолданылып келеді. Үмітіміз — осындай ақылға қонымсыз, адам өмірін аяққа таптайтын дәстүрлердің тезірек жойылуы…
Суреттер дереккөзі: onedio.com
https://anyqtime.kz/article/119-mongoliia-turmesi-aielderge-buryn-qoldanylgan-aqylga-qonbaityn-azaptau-turleri?fbclid=IwY2xjawKTuRtleHRuA2FlbQIxMQBicmlkETExSnExZmQ4eDNoTmZuVDBqAR4_Qc4k0MzHrrm7-reYVgP3KlC7NEZ5RKKvLVmDgAZ6zqPmBgIBbHKTZpZuGA_aem_HyShMicS5QwWKcFU8SbkWA
