Қазақстан Республикасының Ұлттық вакцинация күнтізбесіне сәйкес, АПВ-ға қарсы вакцина ата-анасынан немесе қамқоршыларынан рұқсат алынғаннан кейін 11 жастағы қыздарға енгізіледі.
Вакцинацияның толық курсы – алты айлық аралықпен екі доза.
Жоспарлы вакцинацияны 11 жасында өткізіп алғандарға, қыздардың 12-13 жасында вакцина алуға мүмкіндіктері болады. АПВ-ға қарсы вакцина қазақстандық егу күнтізбесінде әртүрлі органдардың қатерлі ісіктерінен қорғайтын екінші болып табылады. Біріншісі – вирустық В гепатитіне (ВВГ) қарсы.
Адам папиллома вирусы (АПВ) – бұл вирустың 200-ден астам түрінен тұратын топ. Олардың кейбіреулері жоғары онкогендік қауіп түрлеріне жатады және әртүрлі органдардың қатерлі ісігіне әкелуі мүмкін.
АПВ жұқтырған адамнан жұқпаланған терімен, шырышты қабаттармен немесе дене сұйықтықтарымен тікелей байланыс арқылы беріледі.
Статистикаға сәйкес, 10 адамның 8-і өмір бойы АПВ жұқтырылады. Көп жағдайда инфекция асимптоматикалық болып табылады және 12-24 ай ішінде өздігінен өтеді.
Кейбір жағдайларда жоғары онкогенді қауіпті АПВ түрлерімен жұқтырылған кезде инфекция созылмалы болуы мүмкін. Уақыт өте келе АПВ инфекциясы қатерлі ісік алды өзгерістерге әкелуі мүмкін және егер олар өз ұақытында анықталып емделмесе, қатерлі ісікке ұласуы мүмкін.
АПВ тудыратын ең көп таралған ауру – жатыр мойны обыры. Қазақстанда жатыр мойны обыры 25 пен 44 жас аралығындағы әйелдердің онкологиялық патологиялары арасында 2 орында. Елімізде жыл сайын жатыр мойны обырының 1900-ге жуық жаңа жағдайы тіркеледі. Бұл аурудан жылына 600-ден астам қазақстандық әйел қайтыс болады.
АПВ басқа ауруларды тудыруы мүмкін – тік ішектің, қынаптың, вульваның, еркек жыныс мүшесінің қатерлі ісігі. Соңғы онжылдықта бас және мойын қатерлі ісігінің, сондай-ақ АПВ салдарынан айналшық қатерлі ісігінің жоғарылауы байқалды.
Сонымен қатар, АПВ сирек кездесетін ауруды тудыруы мүмкін – қайталанатын респираторлық папилломатоз (ҚРП), бұл жаңа туған нәрестелердің көмейінде (тыныс алу түтігінде) өскіндердің пайда болуына әкеліп соғады, бұл олардың тыныс алуын қиындатады.
Сонымен қатар, АПВ әртүрлі тері папилломаларының (мысалы, сүйелдер) немесе жыныс мүшелерінің кондиломаларының пайда болуына әкелуі мүмкін.
Қазақстанда қолданылатын АПВ вакцинасы вирустың 4 түрінен қорғайды – 6, 11, 16,18; вакцина атауы «Гардасил», өндіруші: Мерк Шарп и Доум корпорациясы (АҚШ).
АПВ16 және АПВ18 бірге жатыр мойны обырының шамамен 70%, сондай-ақ әйелдер мен ерлердің репродуктивтік жүйесінің басқа органдарының қатерлі ісігіне жауап береді.
АПВ6 және АПВ11 жыныстық кондиломаларының шамамен 90% және 1-дәрежелі жатыр мойны интраэпителиальды ісіктерінің (CIN 1) 9-12% жағдайларын тудырады, бұл да жатыр мойны обырына әкелуі мүмкін.
Жамбыл облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшы орынбасары – Н.О. Муликова
Фото: freepik.com
